Bệnh trĩ là tình trạng sưng các tĩnh mạch ở hậu môn hoặc trực tràng dưới, tương tự như chứng giãn tĩnh mạch. Bệnh trĩ có thể phát triển bên trong trực tràng (trĩ nội) hoặc dưới da xung quanh hậu môn (trĩ ngoại).
I. BỆNH TRĨ
1. Bênh trĩ là gì?
Bệnh trĩ là tình trạng sưng các tĩnh mạch ở hậu môn hoặc trực tràng dưới, tương tự như chứng giãn tĩnh mạch. Bệnh trĩ có thể phát triển bên trong trực tràng (trĩ nội) hoặc dưới da xung quanh hậu môn (trĩ ngoại).Gần ¾ những người trưởng thành sẽ mắc bệnh trĩ theo thời gian. Bệnh trĩ có một số nguyên nhân nhưng thường không rõ nguyên nhân.
2. Triệu chứng
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh trĩ thường phụ thuộc vào loại trĩ.
Trĩ ngoại
Trĩ ngoại nằm dưới da xung quanh hậu môn của bạn. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:
• Ngứa ở vùng hậu môn.
• Đau hoặc khó chịu.
• Sưng xung quanh hậu môn.
• Chảy máu
Trĩ nội
Trĩ nội nằm bên trong trực tràng, không thể nhìn thấy hoặc cảm thấy chúng khi trĩ còn nhỏ (độ I, độ II).
Chúng gây ra một số triệu chứng như:
• Chảy máu không đau khi đi tiêu. Bạn có thể nhận thấy một lượng nhỏ máu đỏ tươi trên khăn giấy vệ sinh hoặc trong bồn cầu.
• Trĩ to (độ III, độ IV) lồi ra ngoài lổ hậu môn, có thể gây đau và rát.
Bệnh trĩ huyết khối
Là tình trạng hình thành cục máu đông (huyết khối) trong búi trĩ, nó có thể dẫn đến:
• Đau dữ dội
• Sưng tấy
• Viêm
• Một cục cứng gần hậu môn của bạn
3. Nguyên nhân
Bệnh trĩ có thể phát triển do tăng áp lực ở trực tràng dưới như:
• Ngồi lâu trong toilet
• Bị tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài
• Béo phì
• Có thai
• Giao hợp qua đường hậu môn
• Ăn chế độ ăn ít chất xơ
• Nâng vật nặng thường xuyên
4. Biến chứng
Các biến chứng của bệnh trĩ bao gồm:
• Thiếu máu: Mất máu mãn tính do bệnh trĩ có thể gây ra thiếu máu, trong đó bạn không có đủ tế bào hồng cầu khỏe mạnh để vận chuyển oxy đến các tế bào của mình.
• Trĩ bị nhồi máu: Nếu nguồn cung cấp máu cho búi trĩ bên trong bị cắt đứt, búi trĩ có thể bị “bóp nghẹt”, gây đau đớn tột độ.
• Cục máu đông: Đôi khi, cục máu đông có thể hình thành trong búi trĩ (bệnh trĩ huyết khối). Mặc dù không nguy hiểm nhưng nó có thể gây đau đớn vô cùng.
5. Phòng ngừa
Cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh trĩ là giữ cho phân mềm để phân dễ dàng đi ngoài. Để ngăn ngừa bệnh trĩ và giảm các triệu chứng của bệnh trĩ, hãy làm theo những lời khuyên sau:
• Ăn thực phẩm giàu chất xơ: Ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt. Làm như vậy sẽ làm mềm phân và tăng khối lượng của nó, giúp bạn tránh được tình trạng rặn có thể gây ra bệnh trĩ.
• Uống nhiều nước: Uống sáu đến tám cốc nước và các chất lỏng khác (không phải rượu) mỗi ngày để giúp phân mềm.
• Đừng căng thẳng: Căng thẳng và nín thở khi cố gắng đi đại tiện sẽ tạo ra áp lực lớn hơn trong các tĩnh mạch ở trực tràng dưới.
• Đi cầu ngay khi bạn cảm thấy thôi thúc: Nếu bạn đợi đi tiêu phân của bạn có thể bị khô và khó đi ngoài hơn.
• Bài tập: Vận động để giúp ngăn ngừa táo bón và giảm áp lực lên các tĩnh mạch, có thể xảy ra khi đứng hoặc ngồi trong thời gian dài. Tập thể dục cũng có thể giúp bạn giảm trọng lượng dư thừa có thể góp phần gây ra bệnh trĩ.
• Tránh ngồi lâu: Ngồi quá lâu, đặc biệt là trong bồn cầu, có thể làm tăng áp lực lên các tĩnh mạch ở hậu môn.
II. CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ BỆNH TRĨ BẰNG PHƯƠNG PHÁP CẮT TRĨ KHÔNG ĐAU
1. Chẩn đoán
Với trĩ ngoại: Bác sĩ có thể chẩn đoán được qua quan sát trực tiếp vùng hậu môn.
Với trĩ nội: Phải khám cả ống hậu môn và trực tràng:
• Khám bằng ngón tay: Bác sĩ sẽ đưa một ngón tay có đeo găng, được bôi trơn vào trực tràng của bạn để cảm nhận sự bất thường.
• Khám nội soi trực tràng: Bởi vì trĩ nội thường quá mềm để có thể sờ thấy khi khám trực tràng, bác sĩ có thể kiểm tra phần dưới của đại tràng và trực tràng bằng ống soi đại tràng.Đôi khi bác sĩ có thể muốn kiểm tra toàn bộ đại trực tràng của bạn bằng phương pháp nội soi nếu:
• Các dấu hiệu và triệu chứng của bạn cho thấy bạn có thể mắc một bệnh khác ở hệ tiêu hóa.
• Bạn có các yếu tố nguy cơ ung thư đại trực tràng.
• Bạn ở độ tuổi trung niên và chưa đi nội soi gần đây.
2. Điều trị
• Các biện pháp điều trị tại nhà
Bạn có thể giảm đau nhẹ, sưng và viêm của bệnh trĩ bằng các phương pháp điều trị tại nhà như:
• Ăn thực phẩm giàu chất xơ: Ăn nhiều trái cây, rau và ngũ cốc nguyên hạt. Làm như vậy sẽ làm mềm phân và tăng khối lượng phân, điều này sẽ giúp bạn tránh được tình trạng mót rặn có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh trĩ hiện có.
• Sử dụng các phương pháp điều trị tại chỗ: Bôi kem trị trĩ không kê đơn.
• Ngâm vùng hậu môn của bạn trong nước ấm: trong 10 đến 15 phút, hai đến ba lần một ngày.
• Uống thuốc giảm đau: Bạn có thể tạm thời sử dụng acetaminophen (Tylenol, những loại khác), aspirin hoặc ibuprofen… để giúp giảm bớt sự khó chịu.Với những phương pháp điều trị này, các triệu chứng bệnh trĩ thường biến mất trong vòng một tuần. Hãy đến gặp bác sĩ sau một tuần nếu bệnh không thuyên giảm hoặc bị đau nhiều hoặc chảy máu.
Thuốc điều trị
Nếu bệnh trĩ của bạn chỉ gây khó chịu nhẹ, bác sĩ có thể đề nghị các loại kem không kê đơn, thuốc mỡ, thuốc đạn… Những sản phẩm này có chứa các thành phần hydrocortisone và lidocain, có thể tạm thời giảm đau và ngứa.Không sử dụng kem steroid không kê đơn trong hơn một tuần trừ khi có chỉ định của bác sĩ vì nó có thể làm mỏng da của bạn.
Cắt trĩ ngoại
Nếu một cục máu đông gây đau đớn (huyết khối) đã hình thành trong búi trĩ ngoại, bác sĩ có thể cắt bỏ búi trĩ, điều này có thể giúp giảm đau nhanh chóng. Thủ thuật này được thực hiện dưới gây tê tại chỗ, có hiệu quả nhất nếu được thực hiện trong vòng 72 giờ sau khi hình thành cục máu đông.
Thủ thuật xâm lấn tối thiểu
Phương pháp điều trị này có thể được thực hiện tại phòng khám của bác sĩ hoặc cơ sở ngoại trú khác và thường không cần gây mê, bao gồm:
• Thắt dây cao su: Bác sĩ đặt một hoặc hai dải cao su nhỏ xung quanh gốc trĩ nội để cắt đứt lưu thông của nó. Búi trĩ khô đi và rụng trong vòng một tuần.
• Chích xơ: Bác sĩ sẽ tiêm một dung dịch hóa chất vào mô trĩ để làm teo nó. Mặc dù vết tiêm gây ra ít hoặc không đau, nhưng kém hiệu quả hơn so với thắt dây cao su.
• Phương pháp làm đông búi trĩ ( sử dụng tia hồng ngoại, laser hoặc điện lưỡng cực ): làm cho các búi trĩ nội nhỏ cứng và teo lại, ít tác dụng phụ và thường ít gây khó chịu.
Phẫu thuật
Chỉ một tỷ lệ nhỏ những người mắc bệnh trĩ cần phải phẫu thuật. Tuy nhiên, nếu các thủ thuật không thành công hoặc trĩ lớn, bác sĩ có thể đề nghị một trong những cách sau:
• Cắt bỏ trĩ (cắt trĩ búi): bác sĩ sẽ cắt bỏ các búi trĩ, mô thừa gây ra các triệu chứng. Phẫu thuật có thể được thực hiện bằng phương pháp gây tê tại chỗ kết hợp với thuốc an thần, gây tê tủy sống hoặc gây mê toàn thân.
Cắt trĩ là biện pháp hiệu quả nhất để điều trị bệnh trĩ nặng hoặc tái phát. Các biến chứng có thể bao gồm bí tiểu tạm thời, đau đầu… Biến chứng này xảy ra chủ yếu sau khi gây tê tủy sống.
Hầu hết bệnh nhân đều bị đau sau mổ cần sử dụng một trong các loại thuốc giảm đau.
• Cắt trĩ bằng dụng cụ PPH (phương pháp Longo) (Cắt trĩ không đau): Phương pháp này được sử dụng cho bệnh trĩ nội. Phương pháp này về bản chất là điều trị đúng với cơ chế của bệnh trĩ nội (trĩ nội sa là do các cấu trúc giữ trĩ ở vùng ống hậu – môn trực tràng bị lỏng lẻo không giữ được các búi trĩ trong ống hậu môn, làm nó sa ra khỏi hậu môn): đây là phương pháp sử dụng loại dụng cụ cắt khoanh niêm mạc và khâu nối lại tự động. Nó có tác dụng vừa kéo các búi trĩ nội sa về vị trí giải phẫu bình thường vừa ngăn các dòng máu đổ về búi trĩ. Qua đó làm cho trĩ nội tụt lại vào trong ống hậu môn vừa làm cho trĩ teo lại.
Phương pháp này thường ít đau hơn (không đau) cắt trĩ từng búi thông thường và cho phép trở lại các hoạt động bình thường sớm hơn nhưng dễ tái phát hơn.Các biến chứng có thể bao gồm: chảy máu, bí tiểu và đau, nhiễm trùng…
Bạn có bị bệnh trĩ không? Hay có triệu chứng gì tương tự như trên mà chưa rõ bệnh? Hãy liên hệ với chúng tôi để được khám và tư vấn điều trị.
Thông tin liên hệ: Phòng khám số 27 (Ngoại Tổng quát) – Bệnh viện Quân Dân Y Miền Đông
50 Lê Văn Việt, P. Hiệp Phú, TP. Thủ Đức, TP.HCM
